Thuật ngữ Spot market là một thị trường tài chính nơi các tài sản được giao dịch ngay lập tức, không có ngày giao hàng trong tương lai. Các tài sản được giao dịch trên thị trường giao ngay có thể là hàng hóa, tiền tệ, chứng khoán, v.v.
Thị trường giao ngay là một trong hai loại thị trường tài chính chính, loại còn lại là thị trường kỳ hạn. Thị trường kỳ hạn là nơi các tài sản được giao dịch cho một ngày giao hàng trong tương lai.
Spot trading là gì?
Spot Trading là một loại giao dịch trên thị trường tài chính, trong đó việc mua bán tiền tệ, hàng hoá hoặc tài sản tài chính khác diễn ra ngay lập tức và được giải ngân ngay sau khi thỏa thuận được ký kết. Thay vì trì hoãn giao nhận hay sử dụng các hợp đồng tương lai, Spot Trading cho phép người mua và người bán trao đổi tài sản trực tiếp và ngay lập tức.
Cách thức hoạt động
Thị trường giao ngay (Spot Market) còn được biết đến với tên Thị trường tiền mặt hoặc Thị trường vật lý. Việc giao hàng và thanh toán trong thị trường này thường xảy ra ngay lập tức.
Tuy nhiên, trong hầu hết các thị trường có tổ chức, quá trình chuyển giao hàng và thanh toán thường mất hai ngày làm việc (T 2).
Mặc dù vậy, hợp đồng giữa người mua và người bán sẽ được thực hiện và có hiệu lực ngay lập tức. Điều này khác biệt hoàn toàn so với Thị trường hợp đồng tương lai (Futures Market) và Thị trường Kỳ hạn (Forward Market), nơi các bên đồng ý giao dịch với mức giá dự kiến trong tương lai hoặc một mức giá kỳ hạn cụ thể.
Chuyển giao quyền sở hữu hàng hóa sẽ được thực hiện trong tương lai. Do đó, khác với thị trường giao ngay, thị trường hợp đồng tương lai/kỳ hạn thực hiện hợp đồng ngay hôm nay nhưng việc thanh toán sẽ diễn ra trong tương lai. Thị trường giao ngay có thể tồn tại ở bất kỳ nơi nào
Spot Market còn được gọi là Cash Market (Thị trường tiền mặt) hay Physical Market (Thị trường vật lý). Việc giao hàng, và thanh toán trong thị trường giao ngay thường diễn ra tại chỗ, ngay lập tức. Tuy nhiên, trong hầu hết các thị trường có tổ chức, việc chuyển giao hàng hóa và thanh toán thường mất hai ngày làm việc (T+2). Thế nhưng hợp đồng giữa người mua và người bán sẽ được thực hiện và có hiệu lực ngay lập tức.
Điều này trái ngược hoàn toàn với Futures Market (Thị trường hợp đồng tương lai) và Forward Market (Thị trường Kỳ hạn), nơi các bên đồng ý giao dịch với mức giá được dự kiến trong tương lai, hoặc một mức giá kỳ hạn nào đó. Và việc chuyển giao quyền sở hữu, hàng hóa sẽ được thực hiện trong tương lai.
Do đó, trái ngược với thị trường giao ngay, thị trường kỳ hạn/tương lai thực hiện hợp đồng ngay hôm nay, nhưng việc thanh toán sẽ diễn ra trong tương lai.
Các công cụ tài chính được giao dịch trên thị trường giao ngay bao gồm vốn chủ sở hữu, các công cụ có thu nhập cố định như trái phiếu và tín phiếu kho bạc, và ngoại hối. Hàng hóa cũng được giao dịch trong thị trường giao ngay thông qua giao dịch năng lượng, kim loại, nông nghiệp và gia súc. Thị trường giao ngay cũng buôn bán các mặt hàng dễ hư hỏng và không dễ hư hỏng.
Các tài sản giao dịch
Bao gồm các cặp tiền tệ trong forex và hàng hóa được tiêu chuẩn hóa. Thị trường này là một trong những thị trường giao dịch nhanh chóng nhất trên toàn cầu với doanh thu hàng ngày trên 6 nghìn tỷ đô la. Dầu thô là mặt hàng được giao dịch nhiều nhất.
Công nghệ, như băng thông và số phút di động, đã được giới thiệu vào thị trường giao ngay dưới danh mục hàng hoá.
Đặc điểm của thị trường giao ngay
Thị trường giao ngay có một số đặc điểm khác biệt so với thị trường kỳ hạn:
- Tính thanh khoản cao: Thị trường giao ngay có tính thanh khoản cao hơn nhiều so với thị trường kỳ hạn. Các tài sản có thể được mua và bán một cách dễ dàng trên thị trường giao ngay.
- Rủi ro thấp: Rủi ro trên thị trường giao ngay thấp hơn nhiều so với thị trường kỳ hạn. Các tài sản được giao ngay nên người mua không phải lo lắng về sự thay đổi giá trong tương lai.
- Giá cả ổn định: Giá cả trên thị trường giao ngay ổn định hơn so với thị trường kỳ hạn do tính thanh khoản cao.
- Chi phí giao dịch thấp: Chi phí giao dịch trên thị trường giao ngay thấp hơn thị trường kỳ hạn do không cần ký quỹ hay các yêu cầu tài chính khác.
- Khối lượng giao dịch lớn: Thị trường giao ngay thường có khối lượng giao dịch lớn do tính thanh khoản cao.
Những đặc điểm trên giúp thị trường giao ngay trở nên hấp dẫn đối với các nhà đầu tư và nhà kinh doanh.
Ứng dụng của thị trường giao ngay
Thị trường giao ngay có một số ứng dụng quan trọng:
- Hiện thực hóa lợi nhuận/cắt lỗ: Cho phép các nhà đầu tư bán tài sản để hiện thực hóa lợi nhuận hoặc cắt lỗ khi giá thay đổi.
- Giao dịch chênh lệch giá: Các nhà kinh doanh có thể mua tài sản ở mức giá thấp trên một thị trường và bán ở mức cao hơn trên thị trường khác.
- Phòng ngừa rủi ro: Các doanh nghiệp có thể sử dụng thị trường giao ngay để phòng ngừa rủi ro về giá cả.
- Xác định giá trị tài sản: Giá trên thị trường giao ngay phản ánh giá trị thực của tài sản.
- Cung cấp thanh khoản: Thị trường giao ngay duy trì tính thanh khoản cho các thị trường tài chính.
Nhờ các ứng dụng trên, thị trường giao ngay đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế.
Vai trò của thị trường giao ngay
Thị trường giao ngay đóng một số vai trò quan trọng:
- Cung cấp giá tham chiếu cho các tài sản tài chính
- Tăng tính thanh khoản cho thị trường
- Giúp phân bổ nguồn lực hiệu quả
- Hỗ trợ các hoạt động kinh doanh và đầu tư
- Giảm chi phí giao dịch
- Giúp xác định xu hướng thị trường
- Đóng vai trò dự báo cho thị trường kỳ hạn
Nhờ đó, thị trường giao ngay hỗ trợ cho sự vận hành hiệu quả của nền kinh tế thông qua việc cung cấp thanh khoản, giúp xác định giá và hướng đi của thị trường. Sự tồn tại của thị trường giao ngay là điều không thể thiếu đối với các thị trường tài chính.
Kết luận
Như vậy, spot market hay thị trường giao ngay là thị trường mua bán các tài sản với việc giao dịch và thanh toán ngay lập tức. Đây là thị trường có tính thanh khoản cao, rủi ro thấp và ổn định hơn so với thị trường kỳ hạn.
Thị trường giao ngay đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp giá tham chiếu, tăng tính thanh khoản và hỗ trợ hoạt động đầu tư kinh doanh. Nhờ thế, thị trường giao ngay góp phần đảm bảo sự vận hành trơn tru và hiệu quả của các thị trường tài chính.
